della sua vita. 7. L Italia è così piena di alberi che da un forestiero è stata definita «un enorme giardino . 8. Non c è cibo tanto pesante che in una notte o in un giorno non venga digerito. 9. Nulla (Nihil, n.) è così difficile che non possa essere raggiunto con lo sforzo e la volontà. 10. Molti sono tanto avidi di potere e di denaro, da trascurare tutte le cose rette e oneste. Esercizi di riepilogo Pronomi relativi; proposizione finale; proposizione consecutiva; indicativo di forma attiva e passiva; congiuntivo di forma attiva 28 Traduci il brano. De sagarum potestate Sagarum potestates Romae tantae erant ut non facile dictu sit. Sagae tantas connexiones cum deis habebant, sic vulgus putabat, ut evocarent ad libitum Inferorum vires, pro suis amicis vel contra suos hostes. Exercebant etiam fascinationem, quae faciebatur verbis vel oculis et quae fugabatur solum amuletis vel formulis magicis. Sagae deinde adhibebant hanc rem tam notam ut sit vestigium in excavationibus antiquis. In plumbea lamina nomen invisi scribebant formulis arcanis velut BESCU, BEREBESCU, AURURARA. Etiam in lamina incidebant daemonis faciem, vel falcem vel monstrum. Deinde laminam in sepulcro mittebant ut esset vinculum cum deis qui execrationem efficacem reddebant. Contra mulierem legitur: «Ei date feras febres in omnibus membris. Eam necate, dei Inferi, ei animam et cor eripite, gulam suffocate . Sagae deinde consultabantur ut facerent amoris potiones vespertillionis alis, lacertis, sanguine vel ut adiuvarent nobilis civis cursum honorum. Pronomi relativi; aggettivi dimostrativi; proposizione finale; proposizione consecutiva; indicativo di forma attiva e passiva; congiuntivo di forma attiva 29 Traduci il brano. Agricolae oratio Romae multi dei, quibus antiquae origines agrestes et pastorales erant, colebantur, exempli gratia Faunus, silvarum et gregium deus, Flora, florum dea, Ceres, frugum dea et Vesta quae foculum et domus aditum protegebat. Civis Romanus tantum timorem erga deos habebat ut ritus, caerimonias et cultus coleret ut eorum gratiam sibi conciliaret. Multae aliae Romanorum orationes notae sunt; paene nemo (nessuno) hanc orationem quam nunc vobis exponam cognoscit et quam nobis tradidit Cato Censor: «Mars, cotidie tibi albarum columbarum et capellarum sacrificia facio et propitius mihi, meae familiae, omnibus servis sis. Ob hanc causam cum hoc comitatu quem vides, mei agri, immo totius mei fundus circuitionem facio, ut calamitates notas et ignotas, vastationes, tempestates, caeli intemperies impedias et amoveas a nobis. Cotidie mea uxor ad tuam aram candidarum et odorosarum rosarum cistas portat ut legumina, vites, segetes, arbores quas tanto cum amore sevimus crescant et maturent, ut pastores et greges incolumi sint et ut omnibus servis longa vita et bona salus sit . Pronomi relativi; pronomi possessivi; proposizione finale; proposizione concessiva; supino passivo; proposizione consecutiva 30 Traduci il brano. Marcius Porcius Cato In omnibus rebus singulari fuit industria: nam et agricola sollers et peritus iuris consultus et magnus imperator et probabilis orator et cupidissimus litterarum fuit. Quarum studium etsi senior arripuerat, tamen tantum progressum fecit, ut non facile reperiri possit neque de Graecis neque de Italicis rebus. Ab adulescentia confecit orationes. Senex historias scribere instituit. Earum sunt 3. La proposizione consecutiva 205