modulo 7 255 Mores Romani 1 Domus et villa rustica La casa romana Divitum domus elegans et plen commodis erat. Pars prim erat atrium cum porticu: in medio erat impluvium ad aquam pluviam. In atrio erat templum cum Larium imaginibus. Hic ortu solis dominus salutabatur a clientibus. Ante atrium vestibulum cum porticibus, simulacris et arcubus erat. Deinde erat tablinum, ubi famili vivebat et cenabat. Apud tablinum, divites habebant etiam triclinium, magnum conclave ad hospitum cenam. Erant quoque cubicula illuminata luce ab ortu solis paene usque ad occasum. Interdum erant etiam balneum, apodyterium, calidarium, frigidarium. Praeterea erat perystilium circumdatum porticibus cum columnis. Hic domini habebant hortum cum quercubus et arboribus, vere onustis floribus, aestate, fructibus. Autem pauperes in «insulis positis in variis tabulatis vivebant. Antiquis temporibus patriciorum domus carebant divitiis. Cum exercitus ingentes victorias Romae paraverunt, splendidae et sumptuosae domus a multis civibus aedificabantur. 2 La villa di Cicerone a Pozzuoli Cicero clarus orator Latinus erat. Villam in loco amoeno apud Puteolos habebat. Puteolis, magnus et clarus portus erat plenus navibus venientibus ex Afric , Graeci , Sicili , Hispani . Puteoli apud claras Campaniae urbes erant: Neapolim, Capuam, Pompeios. Ciceronis vill Puteolan ampl et alt erat et amoenum prospectum praebebat. Cicero ex su domu mare spectabat et fluctuum strepitum audiebat. Vill plen porticibus cum arcubus erat et magnum hortum habebat, cum quercubus et multis arboribus quae (che) exquisitos fructus producebant. Apud villam erat lacus Lucinus ubi capiebantur pisces, hospitum deliciae: saepe Cicero cum amicis deambulabat circum lacus ripas. In Puteolan vill , oratoris animus remotus a negotio et a Urbis curis recreabatur. 3 Una casa per ogni esigenza «De Architectura , opus divisum in decem libris, a Vitruvio scriptum est et Augusto dicatum est. In hoc (questo) libro artes, materiae, domuum publicarum et privatarum formae exponuntur. Opus instruebatur picturis et rationibus quae (che) nobis non pervenerunt. Vitruvius putat architecturam rationis atque usus unionem. Putat manuum laborem maximi momenti qui (che) Romanis moribus contemnebatur. A Vitruvio architectus aestimatur magni (molto). In «De Architectura domus et usum et signum sociale Vitruvius considerat. Qui (coloro che) fructibus rusticis serviunt, in vestibulis (sul davanti) stabula et tabernas debent aedificare, domi cryptas, horrea, apothecas. Autem feneratoribus et publicanis domus aedificabuntur tutae, comodae, aptae hominum conventibus. Magistatibus domus altae, regales, atria et perystilia ampla, horti et ambulationes apti ad decorem maiestatis aedificabuntur. Haec (queste) domus bibliothecas et basilicas habebunt. Magistratuum domus velut publica aedificia construentur quoniam in eorum dominibus saepe conficiuntur publica consilia et privata iudicia.