ROMANI MORES
7. Leggi la scheda di civiltà "L'amministrazione della giustizia" (pp. 288-289), traduci e svolgi quanto ti viene richiesto.
Romana iudicia
Romā orbem terrarum non solum exercuit, sed etiam iure rexit et multas leges tradidit. Ante iudicium, accusator in tribunal veniebat et suam accusationem cum testibus et testimoniis portabat. Magistratus accusatum interrogabat et, si necessarium, iudicium instituebat, deinde tabulas scribebat cum factis, iure violato, defensione. Initium habebat iudicium in foro pleno populo, nam in tribunali magnā turbā erat et saepe etiam erant clari urbis homines: iudicium verum spectaculum erat! Si imber erat, Romani basilicas adhibebant; praetor iudicium ducebat cum aliis iudicibus, populus in cornibus tribunalis erat, sedebat in sedilibus et audiebat; accusator rei culpas legebat, deinde altercatio erat: nutu praetoris alii quaerebant, alii respondebant, post probationem; accusator testes et testimonia ducebat. Denique sententia erat: praetor et alii magistratus dicebant: "absolvo", aut "condemno". Poenā vel multā vel mortis sententia erat. Si testes falsum dicebant in vultu eorum (di quelli), ductu magistratuum, servi igne "C" scribebant, quae (che) signum calumniatoris erat.
Livello grammaticale
1. Sottolinea in verde i nomi della quarta declinazione.
2. Sottolinea in rosso il complemento di abbondanza.