7. Leggi la scheda di civiltà "Panem et circenses" (pp. 301-302) e traduci. Ludi circenses (che) (lo = Orfeo) Romae ludi circenses in Circo Maximo vel in Theatro Flavio, servato magnis spectaculis, erant. Aediles longae seriei ludorum comparationem curabant. In spectaculis gladiatorum, die dicta, gladiatores adversarium feriebant vel necabant; saepe erant captivi et advenae. Vulneratis res erat incertā et sors a spectatoribus pendebat. Imperator Claudius semper propitius morti gladiatoris victi erat. Servi deinde sanguinem interfecti hominis tollebant. Nam, opinione diffusa, sanguis herois necati in harenā habebat virtutes salutares contra multos morbos et res secundas parabat. Aliae ludorum circensium illecebrae erant certamina carpentorum facta ab aurigis, hominibus humilibus. Aurigae inducebant colores factionum certantium ad praemium. Spectacula circensia erant etiam supplicia hominum scelerostorum damnatorum ad bestias. Multae ferarum species erant, quae praesertim ex Africā proveniebant. Velut in fabula, belvae sequebantur Orpheum sonantem citharam, deinde ursus verus eum dilaniabat. GEOGRAPHIA 8. Traduci il passo. Campaniā (questi) (perché) (che) Campaniā Italiae pulchra regio est. Vulturnus et alia flumina ab Appenninis trahunt originem et fertilem redeunt planitiem. Vesuvius vēs deleverit magnam partem Pompeiorum et aliarum urbium; nunc ex aedibus, viis, hortis mansis pervenit magna admiratio. Neapolis, nunc clarā urbs, antiquā et celebris coloniā Graecā erat. Romani in Campaniā dulcibus et crebris oris ferias degebant. Nam aēr mitis et salubris erat, caelum serenum, solum fertile, aquae limpidae. Hic Romani multas villas cum deorum statuis et pulchris fontibus aedificabant. Miras insulas, Capreas et Aenariam, et urbem Baias amabant. Advenae quoque magnā cum voluptate haec loca frequentabant. In Campaniā mirae et celebres urbes, templa et monumenta pulchra sunt. Incolae, die constituta, caerimonias celebrabant dei Neptuni honore, quia nautae res adversas in mari superaverant. Multae naves in portum Neapolis perveniebant, quae portabant rem frumentariam. Nautae periti rebus nauticis, agricolae re rusticā et mercatores augebant Campaniae rem familiarem. Regio opulenta erat et incolae erga advenas liberales et hospitales erant.